Σχολικός εκφοβισμός...ξέρω, μοιράζομαι, αντιδρώ!
Το bullying είναι μια κοινωνική πραγματικότητα που σε ακολουθεί από το σχολείο, μέχρι να κατασταλάξεις στην όποια επαγγελματική σου στέγη. Το να μένεις απαθής και να το υπομένεις...δεν είναι το κλειδί για να ανοίξεις την πόρτα της λύσης, είναι απλά μια ηττοπαθής στάση που σε κάνει συνένοχο...γιατί όσο σιωπάς εσύ, τόσο κάποιο παιδί δίπλα σου υποφέρει. Αν δεν βάλει ο καθένας από εμάς το λιθαράκι του, τότε δεν θα γίνει τίποτα...και το bullying θα μεγαλώνει και σιγά- σιγά θα γίνει ένας γίγαντας..που τα όπλα μας δεν θα φτάνουν για να τον εμποδίσουμε. Η αχίλλειος πτέρνα του όμως υπάρχει και δεν είναι άλλη από το χέρι που θα απλώσει ο ένας στον άλλον...!
Ας εξετάσουμε όμως ποια είναι τα χαρακτηριστικά του bulliyng, δηλαδή πότε το βιώνουμε;
Όταν μας ασκείται σωματική, λεκτική, ψυχολογική ή ακόμα και σεξουαλική βία. Αυτό συμβαίνει στις σχέσεις εξ επαφής, υπάρχει και το cyberbullying το όποιο είναι μια διαδικτυακή μορφή εκοβισμού.
Στόχος κάθε φορά είναι ο εκφοβισμός και ο κοινωνικός αποκλεισμός. Ο θύτης συνήθως ψάχνει τα θύματα του σε ομάδες οι οποίες είναι πιο αδύναμες, έτσι ώστε ο ίδιος και η όμοιοι του να αισθάνονται ολοένα και δυνατότεροι, δίχως να αντιλαμβάνονται το κακό που προκαλούν στον ψυχισμό των παιδιών. Το γεγονός ότι αναφέρομαι μόνο σε παιδιά, δεν σημαίνει ότι το bullying εμφανίζεται μόνο στην παιδική ηλικία, όπως άλλωστε προαναφέραμε και στην αρχή του κειμένου. Είναι μια παθογένεια, μια "αρρώστεια" που απευθύνεται σε κάθε ηλικία και πρέπει να αντιμετωπιστεί συλλογικά. Για να μπορέσεις όμως να βρεις τον μίτο της Αριάδνης και να βρούμε το μονοπάτι για την έξοδο από τον λαβύρινθο, θα πρέπει να πάρουμε το νήμα από την αρχή.
Γιατί οι bullys γίνονται bullys;
Συνήθως η ομάδα των "ισχυρών", οι θύτες δηλαδή μπορεί να βιώνουν συνεχόμενο εκφοβισμό εντός των τοιχών του σπιτιού τους. Είναι άτομα που ενδοχομένως να είχαν σαν πρότυπο, γονείς που ασκούσαν βία (ψυχολογική και σωματική), εκσφενδόνιζαν απειλές και ειρωνείες και δυστηχώς θεώρησαν ότι επειδή μεγάλωσαν έτσι...αυτός είναι και ο τρόπος που πρέπει να συμπεριφέρονται. Είναι πολύ πιθανό τα παιδιά αυτά να είναι από στερημένες οικογένειες και για αυτό το λόγο να εκδηλώνουν εκφοβισμό, προκειμένου να πάρουν κάτι που δνε έχουν από κάποιο παιδί που το έχει. Άλλες φορές βέβαια ο "bully" το κάνει απλά για να αισθανθεί ισχυρός και να γίνει ο αρχηγός μιας "αγέλης" που ακολουθεί τον νόμο της ζούγκλας...το ότι "ο ισχυρότερος επιβιώνει" δηλαδή. Στην πραγματικότητα μιλάμε για ανασφαλή παιδιά, που έχουν έλλειψη αυτοπεποίθησης ή υπερβολική αυτοπεποίθηση. Από το ένα άκρο στο άλλο δηλαδή. Όταν κινούμαστε στα άκρα όμως...είναι πολύ εύκολο να κάνουμε πράγματα που δεν είναι κοινωνικά και ανθρωππιστικά ορθά.
Πώς επιλέγονται τα "θύματα" ;
Σύμφωνα με μελέτες λένε ότι χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες τα παιδιά και οι άνθρωποι γενικά, που είναι αποδέκτες αυτής την συμπεριφοράς. Πρώτον έχουμε τα παιδιά με παθητική συμπεριφορά, ό, τι και να τους κάνεις δεν ορθώνουν το ανάστημα και θεωρούν πολλές φορές ότι τους αξίζει αυτή η συμπεριφορά, είναι η λεγόμενη θυματοποίηση. Η δεύτερη κατηγορία είναι τα αδιάφορα παιδιά, που παραμένουν αδιάφορα και μετά, αφού υποστούν τον εκφοβισμό και τέλος είναι τα παιδιά που έχουν προκλητική συμπεριφορά και σκοπός των ισχυρών είναι να τους απομονώσουν. Αυτές οι τρεις κατηγορίες δεν είναι οι μόνες, καθώς πολλες φορές μπορεί κάποιος να υποστεί εκφοβισμό λόγω της εξωτερικής εμφάνισης τους (βάρος, σπυριά, γυαλιά, χρώμα δέρματος, μαλλιών), λόγω οικονομικού και οικογενειακού υπόβαθρου.
Μορφές εκφοβισμού
Κλοπή, υβριστικές εκφράσεις, διάδοση αρνητικών φημών, σωματική βία, απειλητικά τηλεφωνήματα, απειλές, εκβιασμός, ζημιές στην παρουσία του άλλου,
Συμπεριφορές που δείχνουν ότι κάποιος υπόκειται bullying
Μειωμένη διάθεση, Κοινωνική απομόνωση, απουσιά φίλων, μώλωπες και σημαδία, άρνηση του παιδιού να πάει σχολείο, διαταραγμένος ύπνος, επιθετική συμπεριφορά και εκνευρισμός στο σπίτι, απώλεια χρημάτων (του παίρνουν το χαρτζιλίκι), συνέχεια λέει ότι χάνει πράγματα (μόλυβια, γόμες, κινητό...και άλλα)